Opublikowano: | Kategorie: Ekologia i przyroda, Wiadomości z krajuLiczba wyświetleń: 924Nadchodzą święta, w które zjadamy najwięcej ryb w roku. Zgodnie z tradycją dania rybne licznie pojawią się na polskich stołach. Organizacja ekologiczna WWF Polska przypomina, jakie ryby możemy kupować, a jakich, ze względu na nadmierne połowy i niską liczebność, należy unikać.“Każdy z nas może sprawdzić w łatwy sposób, jakie gatunki ryb możemy aktualnie kupować” – tłumaczy Piotr Prędki z WWF Polska. “Wystarczy wejść na stronę gdzie znajduje się poradnik rybny WWF. umieściliśmy zielonym światłem oznaczyliśmy gatunki ryb, które możemy kupować bez obaw – ich populacje nie są przełowione. Gatunki oznaczone światłem żółtym to te, o których wiemy niewiele lub ich hodowla szkodzi środowisku. Zalecamy ograniczenie ich spożycia. Światłem czerwonym są oznaczone gatunki, których populacje są nadmiernie eksploatowane – przez jakiś czas powinniśmy unikać ich kupowania, aby dać im szansę na odbudowę.”W tym roku bez obaw możemy kupować karpia, dorsza bałtyckiego ze stada wschodniego, szprota i śledzia. Szczególnie cieszy ten ostatni – dotychczas śledź znajdował się na żółtym świetle w poradniku rybnym. Poprawa stanu populacji sprawiła, że w tym roku możemy jeść śledzia bez wyrzutów sumienia. Unikać powinniśmy najbardziej popularnych gatunków, których poławia się najwięcej m. in. dorady, halibuta, soli i węgorza. Stan ich populacji jest bardzo niski i mogą zniknąć z mórz i naszych stołów.. Unikajmy także zakupu pstrąga tęczowego, tuńczyków i flądry które są z żółtym światłem“Każdy z nas konsumuje średnio 11,5 kg ryb rocznie, co oznacza, że łącznie polscy konsumenci zjadają rocznie prawie pół miliona ton ryb” – dodaje Prędki. “Pamiętajmy, że od naszych codziennych decyzji zależy, jakie gatunki znajdą się na liście tych najczęściej kupowanych. To z kolei decydować będzie o tym, jakie ryby będą łowić rybacy. Kupujmy gatunki, które poławiane są w sposób odpowiedzialny, a tym, które aktualnie są przełowione dajmy szansę na odbudowę, aby w przyszłości móc cieszyć się ich smakiem. To od naszych codziennych decyzji konsumenckich zależy stan światowych populacji ryb.”Na stronie znajdują się także informacje o certyfikacje zrównoważonego rybołówstwa MSC. Ryby i produkty rybne oznaczone tym niebieskim znakiem zostały pozyskane w sposób, który nie szkodzi środowisku i nie zagraża przetrwaniu populacji ryb. Wszystkie gatunki ryb, oznaczone znakiem MSC możemy kupować bez obaw, nawet jeśli są na innym świetle niż WWF Poland TAGI: Rybołówstwo, RybyPoznaj plan rządu!OD ADMINISTRATORA PORTALUHej! Cieszę się, że odwiedziłeś naszą stronę! Naprawdę! Jeśli zależy Ci na dalszym rozpowszechnianiu niezależnych informacji, ujawnianiu tego co przemilczane, niewygodne lub ukrywane, możesz dołożyć swoją cegiełkę i wesprzeć "Wolne Media" finansowo. Darowizna jest też pewną formą „pozytywnej energii” – podziękowaniem za wiedzę, którą tutaj zdobywasz. Media obywatelskie, jak nasz portal, nie mają dochodów z prenumerat ani nie są sponsorowane przez bogate korporacje by realizowały ich ukryte cele. Musimy radzić sobie sami. Jak możesz pomóc? Dowiesz się TUTAJ. Z góry dziękuję za wsparcie i nieobojętność!Poglądy wyrażane przez autorów i komentujących użytkowników są ich prywatnymi poglądami i nie muszą odzwierciedlać poglądów administracji "Wolnych Mediów". Jeżeli materiał narusza Twoje prawa autorskie, przeczytaj informacje dostępne tutaj, a następnie (jeśli wciąż tak uważasz) skontaktuj się z nami! Jeśli artykuł lub komentarz łamie prawo lub regulamin, powiadom nas o tym formularzem kontaktowym.

opublikowany: | wyświetlono: 399 Śledź na żółtym, węgorz na czerwonym, zielone światło dla dorsza bałtyckiego ze stada wschodniego i szprota – informuje najnowsza edycja poradnika „Jaka ryba na obiad?”, organizacji ekologicznej WWF. Jednocześnie WWF przypomina, że warto szukać w sklepach ryb z certyfikatem MSC. Od tego, czy będziemy wybierać eko-logicznie zależy przetrwanie ryb i owoców morza na całym świecie. Większość ludzi nie zdaje sobie sprawy, że wiele gatunków ryb i owoców morza jest zagrożonych wyginięciem – mówi Piotr Prędki z WWF Polska – Jak podaje FAO aż 87% światowych łowisk jest w pełni bądź nadmiernie eksploatowanych. Wpływ na to, które gatunki przetrwają ma każdy z nas - dokonując wyboru ryb i owoców morza warto kierować się wskazówkami z poradnika WWF. Rybacy nie będą łowić tych gatunków, których nie będziemy kupować. WWF zachęca do wybierania ryb i owoców morza, które oznaczone zostały światłem zielonym lub posiadają, przyznawany przez niezależnych audytorów, certyfikat MSC na opakowaniu. Wybierając ryby z tym certyfikatem mamy pewność, że zostały pozyskane w sposób przyjazny dla środowiska. W polskich sklepach znajdziemy śledzie, makrele, sardynki, łososia i mintaja z certyfikatem MSC. Certyfikat MSC wciąż nie jest znany Polakom – dodaje Prędki. – Z badań opinii publicznej przeprowadzonych na zlecenie WWF Polska przez Millward Brown SMG/KRC wynika, że zaledwie 4% respondentów wie o istnieniu tego certyfikatu. Dlatego w ramach naszej kampanii chcemy uświadomić polskiemu społeczeństwu, że mogą szukać produktów oznaczonych certyfikatem MSC, tym bardziej, że są już one dostępne w polskich sklepach. Spożywanie ryb i owoców morza z żółtym światłem powinniśmy ograniczyć ponieważ ich połowy lub hodowla szkodzą środowisku. WWF wzywa także do rezygnacji z zakupu gatunków oznaczonych światłem czerwonym – to właśnie im, na skutek nadmiernych połowów grozi wyginięcie. Nie kupując ich, damy im czas, aby odrodziły się i na nowo zagościły na naszych talerzach. W czwartej edycji poradnika na czerwonym świetle pozostają: bliski wyginięcia węgorz europejski, oraz halibut atlantycki, karmazyn, łosoś atlantycki, sola i tuńczyk błękitnopłetwy. W tym roku do listy zagrożonych gatunków dołączyła dorada, langustynki, limanda żółtopłetwa i miruna, a ponadto sieja i sielawa. Stada tych dwóch ostatnich gatunków wzdłuż wybrzeża Bałtyku są nieliczne. Wyjaśnienia dotyczące każdego gatunku i przyczyn jego oznaczenia danym światłem można znaleźć na stronie - tłumaczy Prędki. - W przypadku np. dorady, o umieszczeniu jej na czerwonym świetle zdecydował fakt, że większość stad dziko żyjącej dorady w Morzu Śródziemnym jest przełowiona. Natomiast hodowle tego gatunku prowadzone są w otwartych klatkach, co negatywnie wpływa na środowisko naturalne. Światło żółte ma nadal śledź. W tym przypadku mamy jednak rozwiązanie - możemy kupować bez obaw śledzia i jego przetwory z niebieskim certyfikatem MSC na opakowaniu. Nowym gatunkiem na liście ryb z kolorem żółtym jest flądra – mówi Prędki. - Trafia ona do sieci przez przypadek podczas połowów innych gatunków takich jak dorsz. Z powodu nielegalnych połowów, na żółtą listę trafiła również makrela. Wśród ryb i owoców morza z kolorem zielonym, czyli takich, które możemy wybierać, są czarniak, dorsz bałtycki ze stada wschodniego, karp, łosoś pacyficzny, omułek jadalnym ostrygi, plamiak i szprot. Pamiętajmy jednak, że poza tymi gatunkami możemy śmiało sięgać po wszystkie produkty rybne z niebieskim certyfikatem MSC na opakowaniu. Niestety lista gatunków ryb na zielonym świetle jest co raz krótsza – konkluduje Prędki. – To czy w przyszłości będzie ich więcej zależy od naszych codziennych wyborów. Wybierajmy ryby oznaczone światłem zielonym lub z certyfikatem MSC na opakowaniu, ograniczmy spożywanie tych na świetle żółtym i zrezygnujmy na jakiś czas z tych na świetle czerwonym. Wybierajmy eko-logicznie. To na jakim świetle znajdzie się dany gatunek zależy nie tylko od stanu liczebnego populacji. W trakcie oceny brane są pod uwagę także czynniki takie jak wpływ połowów na środowisko czy przypadkowy przyłów innych gatunków jak np. żółwi morskich czy delfinów. W przypadku hodowli ocenia się między innymi ilość odprowadzanych do morza zanieczyszczeń oraz prawdopodobieństwo ucieczki ryb hodowlanych. Informacja prasowa

Ryba na Wigilię stanowi nieodłączny element tej wyjątkowej w ciągu roku kolacji. Na stole goszczą potrawy z karpia, śledzi, łososia czy dorsza. I choć to właśnie grudniowe Święta Bożego Narodzenia związane są z najwyższą konsumpcją ryb w ciągu roku przez statystycznego Polaka, po wartościowe gatunki powinniśmy sięgać częściej. Ich mięso stanowi wartościowe źródło unikalnych składników odżywczych, takich jak kwasy tłuszczowe z rodziny omega-3, witamina D, a także selen, jod i potas. Świadomy konsument, wybierając rybę na Wigilię, powinien wziąć pod uwagę nie tylko preferencje smakowe oraz cenę, ale także wpływ na środowisko związany z hodowlą oraz wyławianiem ryb z rzek, mórz i oceanów. Dlatego podpowiadamy, jaką rybę wybrać na Wigilię, a których gatunków lepiej treściNa co zwrócić uwagę kupując rybę na Wigilię?Najpopularniejsza ryba na Wigilię, czyli polski karp hodowlanyŁosoś pacyficzny w roli ryby wigilijnejŚledzie na stole wigilijnym stoleCzy dorsz to dobry wybór?Jakich ryb na Wigilię nie kupować?Jak smażyć ryby, w zdrowy sposób?Przepisy na dania z ryb! Statystyczny Polak w ciągu roku spożywa tylko 4,0-4,5 kilograma mięsa ryb, podczas gdy przecięty mieszkaniec krajów azjatyckich zjada ich nawet 50 kilogramów! W Polsce najchętniej konsumowane są ryby mrożone (morszczuk, mintaj i panga), ryby przetworzone na konserwy, następnie ryby świeże oraz wędzone. Na co zwrócić uwagę kupując rybę na Wigilię?Każdego roku Światowy Fundusz na Rzecz Przyrody WWF wydaje poradnik „Jaka ryba na obiad?”, w którym zawarte są wskazówki odnośnie świadomego wyboru kupowanych ryb. W zależności od miejsca połowu, sposobu wyławiania oraz ich gatunku, ryby oznaczone są zielonym, żółtym lub czerwonym światłem. Analogicznie jak wskazuje sygnalizacja świetlna ryby, które otrzymały zielone światło, warto kupować najczęściej, ponieważ pochodzą z bezpiecznych połowów, które nie zagrażają wyginięciu gatunku i są bezpieczne dla środowiska naturalnego. Przy żółtym świetle, należy zastanowić się nad zakupem, gdyż wyławianie tych gatunków grozi znacznym zmniejszeniem ich liczebności, zwiększając ryzyko wyginięcia. Nie polecane przez są ryby z czerwonym światłem, gdyż ich połowy nie sprzyjają bioróżnorodności środowiska, a także dlatego, że gatunki te są na wyginięciu. W związku z tym dalsze ich wyławiane grozi zakup ryby na Wigilię wymaga pozyskania od sprzedawcy lub zlokalizowania na opakowaniu trzech kluczowych informacji. Są to:gatunek, miejsce hodowli lub połowu (w przypadku ryb dzikich), sposobu wyłowienia i wykorzystanych do tego celu narzędzi. Zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1379/2013 z dnia r. w sprawie wspólnej organizacji rynków produktów rybołówstwa i akwakultury, te trzy informacje muszą zostać udostępnione dla konsumenta, jeśli ten o nie DASH jest jedną z najlepszych na świecie. Poznaj jej zasadyCo jeść na diecie śródziemnomorskiej, dla kogo zalecana?Najpopularniejsza ryba na Wigilię, czyli polski karp hodowlanyPolskie hodowlane karpie są bezpieczne, co potwierdzają zalecenia WFF dając karpiowi zielone światło. 123rfKarp to tradycyjna ryba w polskiej kuchni, bez której wiele osób nie wyobraża sobie wigilijnej kolacji. Polska jest jednym z największych światowych producentów karpia, a szczyt jego odławiania przypada na okres przed Bożym Narodzeniem. Karp (Cyprinus carpio L.) to gatunek ryby słodkowodnej z rodziny karpiowatych. Dorosła osiąga masę od 2 do nawet 14 kilogramów. W sklepach występują przeważnie te mniejsze okazy ważące 800-2000 gramów. Karp to ryba niskokaloryczna (127 kcal w 100 gramach) o średniej zawartości tłuszczu. Warto wiedzieć, że jego zawartość jest zależna od ilości wody w ciele, a także sposobu karmienia ryby. Ich mięso zawiera przeciętnie od 2-5 procent tłuszczu, o korzystnym wpływie dla zdrowia. Obecne są w nim kwasy tłuszczowe jedno- i wielonienasycone, także te z rodziny omega-3. Karp dostarcza sporej dawki pełnowartościowego białka w ilości ok. 17-18 gramów na 100 gramów, co jest wartością podobną do zawartości protein również w innych wiedzieć!Zgodnie w wynikami badań, karpie królewskie pochodzące z polskich hodowli zlokalizowanych na terenie siedmiu województw nie zawierały metali ciężkich (rtęci, ołowiu, ani kadmu) w ilościach przekraczających maksymalne dopuszczane poziomy, zgodnie z rozporządzeniem Komisji (WE) nr 1881/2006 z 19 grudnia 2006 roku. Dane Morskiego Instytutu Rybackiego wskazują też na nie duże zanieczyszczenie mięsa karpia dioksynami i rtęcią. Pamiętajmy, aby wybierając rybę na Wigilię dopytać sprzedawcy o pochodzenie kupowanego karpia!Dieta w leczeniu dny moczanowej. Co jeść przy podagrze, a czego unikać?Slow food – lista produktów tradycyjnychŁosoś pacyficzny w roli ryby wigilijnejŁosoś pacyficznyŁosoś pacyficzny występuje w kilku podgatunkach. To czawycza (łosoś królewski), kiżucz, keta, gorbusza i nerka. Ryby poławiane w rejonach czystych wód Morza Arktycznego i północnej części Oceanu Spokojnego są polecanymi na wigilijną kolację. Ich różowe mięso cechuje się niską zawartością zanieczyszczeń, a ponadto gatunki nie są zagrożone wymarciem. Warto wiedzieć, że łososie odławiane w okolicach Alaski otrzymują certyfikat zrównoważonego rybołówstwa MSC, gwarantujący wysoką jakość produktu i zgodność z restrykcyjnymi wymogami odnośnie połowów i norm środowiskowych. Nie polecane są natomiast ryby poławiane w Kanadzie oraz Rosji. Najkorzystniej pod względem ekologicznym i z punktu widzenia zdrowia, wybierać ryby na Wigilię oznaczone certyfikatem MSC zrównoważonego rybołówstwa lub certyfikatem ASC odpowiedzialnej tłustego łososia, choć kaloryczne (179 kcal na 100 gramów), stanowi wartościowe źródło korzystnych dla układu sercowo-naczyniowego wielonienasyconych kwasów tłuszczowych z rodziny omega-3 (szczególnie EPA i DHA). Ich zawartość w łososiu pacyficznym waha się od 1-3 gramów na 100 g filetu, podczas gdy dzienne zapotrzebowanie dla osoby dorosłej wynosi 250 mg. Łosoś dostarcza także wspierającą odporność witaminę D, w także selen i jod[/b] niezbędne dla prawidłowej pracy tarczycy. To dlatego ryby morskie powinny występować w diecie osób z niedoczynnością lub nadczynnością tarczycy oraz chorobą Hashimoto. Przeczytaj o chorobach tarczycy:Jak rozpoznać objawy nadczynności tarczycy i jak ją leczyć?Na jakie choroby zapada tarczyca? Ich objawyNiedoczynność tarczycy – przyczyny, objawy, dieta, leczenieHashimoto - przyczyny, objawy, dieta i leczenieRyba na Wigilię w postaci łososia jest dobrym pomysłem pod warunkiem wybrania ryby poławianej w konkretnym rejonie, gdzie wody są czyste, a karma niezanieczyszczona i pełnowartościowa (warunkuje to wysoką wartość odżywczą mięsa). Łosoś atlantyckiŁosoś atlantycki to ogólna nazwa stosowana w odniesieniu do łososi hodowlanych w krajach Skandynawskich, przede wszystkim w Norwegii. Te warto wybrać pod warunkiem posiadania certyfikatu MSC zrównoważonego rybołówstwa lub ASC, który świadczy o hodowli ryb z poszanowaniem środowiska. W przeciwnym razie wybrana ryba na Wigilię może cechować się wysokim poziomem zanieczyszczeń zgromadzonych w mięsie ryb (łosoś hodowlany norweski bez certyfikatu). Wystrzegać należy się dzikiego łososia bałtyckiego (czerwone światło), któremu grozi wyginięcie, a także z powodu ilości toksyn zgromadzonych w jako ryba na Wigilię bardzo lubiany ze względu na smak i łatwość przygotowania. Niestety ma on dużą wadę, jaką jest tendencja do kumulowania szkodliwych dla zdrowia człowieka zanieczyszczeń z pożywienia i środowiska. Niestety karma i wody, w których żyją łososie atlantyckie i bałtyckie są silnie zanieczyszczone dioksynami. Łosoś bałtycki świeży i wędzony jest bezpieczny pod kątem zanieczyszczenia rtęcią, ale ilość zgromadzonych dioksyn, obficie występujących w wodach Bałtyku jest ogromna! Zgodnie z danymi Morskiego Instytutu Rybackiego (PIB) [3], aby nie przekroczyć górnej bezpiecznej tygodniowej dawki dioksyn, można spożyć jedynie 105 gramów łososia bałtyckiego na przestrzeni 7. dni. Dla porównania bezpieczna ilość tygodniowego spożycia miruny, to aż 650 kilogramów!Pstrąg tęczowy, którego mięso wiernie odwzorowuje kolor łososia, stanowi dla niego dobrą alternatywę. Pstrąg tęczowy jest rybą hodowaną w Danii w czystych stawach, ma dlatego niewielką zawartość dioksyn i innych zanieczyszczeń, a jego populacja nie jest zagrożona wyginięciem. Podobnie jak łosoś, zapewnia pokaźną dawkę kwasów tłuszczowych omega-3, ale jest mniej kaloryczny i znacznie na stole wigilijnym stoleŚledzie w marynacie z oleju, octu i siekanej cebuli, zatopione w kwaśnej śmietanie z dodatkiem kostek jabłka i drobnej cebulki, w wielowarzywnej pomidorowej salsie, pod pierzynką z buraka... Śledzie to zdecydowanie ryba na Wigilię, która musi znaleźć się świątecznym stole. Obok tradycyjnego polskiego karpia, śledzie druga najpowszechniej jadana ryba na to nie duże, dorastające do 40 cm długości morskie ryby ławicowe żyjące w toni wodnej. Zaliczane są do rodziny śledziowatych. Od kulinarnej strony kwalifikowane są do ryb tłustych zapewniając zdrowe tłuszcze, w tym kwasy omega-3 w ilości 1,0-1,7 g na 100 gramową porcję (ok. 1 duży płat). W 100 gramach śledzie dostarczają od 160 do 217 kcal, gdyż kaloryczność zależna jest od zawartości tłuszczu w atlantycki z certyfikatem MSC, a także poławiany w Morzu Północnym, Morzu Norweskim i Morzu Barentsa to polecane ryby na mającym zielone światło od WWF są także śledzie z polskiego Morza Bałtyckiego, pod warunkiem pochodzenia innych części niż jego zachodnia część – te mają światło żółte. Zgodnie z danymi Morskiego Instytutu Rybackiego śledź bałtycki jest rybą zanieczyszczoną przez dioksyny. Wskazuje na to limitowana do 400 gramów na tydzień jego bezpieczna dla zdrowia konsumpcja w formie świeżych, a do 475 gramów w postaci marynowanych filetów (matias).Ile kalorii mają potrawy wigilijne: barszcz czerwony, grzybowa, kapusta i inne?Szarlotka, racuchy z jabłkami i inne przepisy na fit desery!Czy dorsz to dobry wybór?Rybą na Wigilię coraz częściej jest dorsz czarny (czarniak) lub dorsz atlantycki. Ich mięso jest niskokaloryczne, ponieważ dostarcza nie więcej niż 1 g tłuszczu na 100 gramów ryby. Taka porcja dorsza pokrywa dzienne zapotrzebowanie organizmu na kwasy tłuszczowe z rodziny omega-3, podczas gdy taka sama ilość łososia zapewnia pokrywa tygodniowe potrzeby organizmu w tym jest rybą niskokaloryczną (82 kcal na 100 gramów), toteż osoby chcące przygotować święta w wersji odchudzonej, powinny zdecydować się na świąteczne potrawy z wykorzystaniem tej pysznej i bogatej w białko ryby (choć wszystkie ryby dostarczają duże ilości protein, nie wszystkie są niskokaloryczne).Również w przypadku dorsza decydujące znaczenie ma miejsce połowu. Zielone światło od WWF otrzymują dorsz czarny z certyfikatem MSC, a także wyławiany za pomocą okrężnic z wód Morza Barentsa i Morza Norweskiego oraz na Islandii za pomocą sieci. Nie polecany jest czerniak wyławiany z wykorzystaniem włoków i włoków dennych (bez względu na miejsce połowu), ponieważ te sprzęty w negatywny sposób oddziałują na dno morskie, niszcząc naturalne poszycie. Dorsz atlantycki z certyfikatem MSC jest najkorzystniejszym wyborem ryby na święta, biorąc pod uwagę zarówno aspekty ekologiczne, jak i światło mają ryby z cieśnin Skagerrak i Kattegat, a także Morza Barentsa i Norweskiego, natomiast pochodzące ze wschodnich i zachodnich części Morza Bałtyckiego, Morza Irlandzkiego, Północnego i Celtyckiego nie powinny być kupowane. Wyławiany z Morza Bałtyckiego dorsz jest zanieczyszczony rtęcią, a jego ilość bezpieczna do spożycia w odniesieniu do akumulacji dioksyn to 950 gramów na przestrzeni tygodnia [3].Zobacz również:Przyczyny i objawy niedoboru witaminy D. Ile suplementować?Jakich ryb na Wigilię nie kupować?Rybami na Wigilijny stół, których nie należy wybierać są te zagrożone wyginięciem, a także gatunki pochodzące z terenów silnie zanieczyszczonych. Węgorz europejski będący popularną w Polsce rybą świąteczną, chętnie przygotowywaną w galarecie, jest gatunkiem krytycznie zagrożonym wyginięciem. Podobne statystyki odnoszą się do dorady, halibuta niebieskiego, karmazyna, miruny, morszczuka, sielawy i soli. Zgodnie z danymi WWF ryb tych nie zaleca się kupować (czerwone światło) ponieważ dalsze połowy stanowią ogromne zagrożenie dla bioróżnorodności środowiska, a także zachowania tych gatunków przy życiu. Choć cena może odstraszać, najlepszym wyborem będą ryby oznaczone certyfikatem MSC lub certyfikatem to tania, dostępna, łatwa w przygotowaniu i chętnie spożywana przez Polaków, ale niepolecana ryba na święta ze względu na poziom zanieczyszczeń, jakie zawiera jej mięso. Panga jest hodowana masowo w krajach azjatyckich – głównie w Wietnamie. Stawy, w których się rozwija są przerybione, wody w nich silnie zanieczyszczone, dlatego w celu podtrzymania tarła wykorzystywane są chemiczne środki wspomagające rozwój narybku i podtrzymanie go przy życiu. Nieobce są antybiotyki chroniące przez infekcjami i hormony stymulujące wzrost. Mięso może być zanieczyszczane pasożytami, również metalami ciężkimi (rtęć, ołów, kadm) i dioksynami. Panga to nie polecane ryba do spożycia w żadnym okresie roku. Jedzenie niektórych ryb może nie być zdrowe. Wiesz, dlaczego... Dioksyny to substancje, które dostarczane z pożywieniem (np. mięsem zwierząt, ryb) kumulują się w tkankach organizmu. Zaburzają procesy gojenia się ran i są porooksydacyjne. Ponieważ mają podobną budowę do hormonów steroidowych, głównymi miejscami ich negatywnego działania są tarczyca, gonady żeńskie i męskie, endometrium smażyć ryby, w zdrowy sposób?Święta Bożego Narodzenia, choć nie tylko te, związane są z przejedzeniem, bólem brzucha i wieloma wyrzutami sumienia wynikającymi z jednorazowego spożycia znacznej dawki kilokalorii. Dlatego to, jak smażyć rybę, aby ze zdrowego produktu nie stworzyć popularnej „bomby kalorycznej”, w okresie świątecznym jest bardzo istotne. Domowe sposoby na złagodzenie bólu żołądka! [9 PORAD] Nie przygotowuj ryby wigilijnej w panierce, a bez niej. Wykonana z pszennej mąki, roztrzepanego jajka i bułki tartej otoczka w kontakcie z olejem, roztopionym masłem lub smalcem rozprowadzonym na powierzchni patelni działa jak gąbka, pochłaniając duże ilości kalorycznego tłuszczu. Nie tylko ilość wchłoniętego oleju lub masła, ale sama w sobie panierka znacznie zwiększa kaloryczność kawałka wartościowej ryby. Średniej wielkości porcja smażonego karpia obtoczonego w mące waży ok. 130 gramów i dostarcza ok. 287 kcal, natomiast taka sama porcja niepanierowanej ryby po upieczeniu to oszczędność 120 smażenia ryby na święta najlepiej wykorzystać wysokiej jakości patelnię z nieprzywierającą powłoką, do której delikatne mięso nie będzie przywierało, nawet stosując niewielką ilość oleju. Smażąc rybę nie wylewaj na patelnię grubej warstwy tłuszczu – spróbuj wykorzystać jego kontrolowaną ilość, ponieważ 1 łyżka dostarcza aż 90 kcal, tyle co 100 gramów mięsa dorsza!Przepisy na dania z ryb!WWF: Jaka ryba na obiad?, 2020 r. Tkaczewska J., Migdał W.: Porównanie wydajności rzeźnej, zawartości podstawowych składników odżywczych.... Żywność Nauka Technologia Jakość 2012, 19, 6. Morski Instytut Rybacki: Ocena narażenia konsumentów ryb na szkodliwe działanie zanieczyszczeńSłowińska M., Koter-Michalak M., Bukowska B.:Wpływ dioksyn na organizm człowieka.... Medycyna Pracy 2011, 62, 6. Polecane ofertyMateriały promocyjne partnera

avg. rating (91% score) - 9 votesRyby na święta spożywane są przez większość Polaków. Choć ten jeden raz w roku dla podtrzymania tradycji spożywamy ryby. Najchętniej wybierane ryby na święta Bożego Narodzenia to karp, śledź, pstrąg, łosoś, dorsz. Karp postrzegany jest jako ryba wigilijna. Ryby na święta Bożego Narodzenia Ryby są źródłem pełnowartościowego białka, niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych oraz składników mineralnych. Spożycie ryb niesie wiele korzyści zdrowotnych. Mięso ryb składa się w 63 – 78% z wody, około 15 – 20% z białka, 1 – 30% z tłuszczu. Białko mięsa ryb pod względem żywieniowym charakteryzuje się pełnowartościowym składem aminokwasów, natomiast w tłuszczu ryb znajdują się duże ilości wielonienasyconych kwasów tłuszczowych, które mają działanie obniżające poziom cholesterolu we krwi. Jakie tłuszcze znajdują się w mięsie ryb? Przyjrzymy się bliżej łososiowi, pstrągowi i karpiowi – to ryby na święta najczęściej kupowane. Karp KARP – tłuszcz ogółem – 2,81%, tłuszcze nasycone – 25,44%, jednonienasycone – 51,45%, wielonienasycone – 1,22%, kwasy tłuszczowe omega – 6 – 12,81%, kwasy tłuszczowe omega – 3 – 9,08% (w tym EPA – 2,06%, DHA – 3,93%). Pstrag PSTRĄG – tłuszcz ogółem – 4,39%, tłuszcze nasycone – 26,79%, jednonienasycone – 35,08%, wielonienasycone – 2,79%, kwasy tłuszczowe omega – 6 – 12,16%, kwasy tłuszczowe omega – 3 – 23,18% (w tym EPA – 5,17%, DHA – 14,5%). Łosoś ŁOSOŚ – tłuszcz ogółem – 22,39%11,57%, tłuszcze nasycone – 22,39%, jednonienasycone – 44,58%, wielonienasycone – 3,26%, kwasy tłuszczowe omega – 6 – 9,77%, kwasy tłuszczowe omega – 3 – 19,99% (w tym EPA – 6,04%, DHA – 9,93%). Poznajmy zatem ilość kilku składników mineralnych wchodzących w skład analizowanych ryb. KARP – wapń 17,2 – 45,3 mg/100g, magnez – 19,4 – 24,0 mg/100g, potas – 363,4 – 410,2 mg/100g, cynk – 3,4 – 6,15 mg/kg, żelazo – 1,59 – 2,95 mg/kg. PSTRĄG – wapń 10,0 – 16,5 mg/100g, magnez –21,9 – 26,4 mg/100g, potas –354,4 – 468,6 mg/100g, cynk – 3,34 – 4,99 mg/kg, żelazo – 1,38 – 181 mg/kg. ŁOSOŚ – wapń 7,6 – 10,3 mg/100g, magnez – 22,1 – 24,5 mg/100g, potas –324,4 – 427,0 mg/100g, cynk – 2,80 – 4,02 mg/kg, żelazo – 1,20 – 1,67 mg/kg. W mięsie ryb znajdują się również witaminy z grupy B, szczególnie dobrze przyswajalna jest witamina B12 dzięki organicznie z nią związanemu kobaltowi. W mięsie śledzi, makreli, łososia i sardynek występuję również witamina A i D. Jaka kaloryczność cechuje ryby? Wartość kaloryczna ryb zależy nie tylko od ich składu ale również od sposobu ich przygotowania. Ryby chude, gdzie zawartość tłuszczu wynosi około 2% (np. dorsz, morszczuk, miruna, mintaj, łupacz, czerniak) ich kaloryczność wynosi 60 – 115 kcal/100g, natomiast dla przykładu dorsz panierowany, smażony ma 273 kcal/100g. Ryby średniotłuste zawierają 2 – 7% tłuszczu (np. pstrąg, tuńczyk, troć) ich kaloryczność 97 – 190 kcal/100g. Pstrąg świeży – 97 kcal a smażony w panierce – 215 kcal, natomiast przygotowany na parze to 116 kcal. Ryby tłuste mają w swoim składzie 7 – 15% tłuszczu (np. łosoś, makrela, śledź, szprot), kaloryczność – średnio 200 kcal/100g. Śledź świeży to 195 kcal, w occie – 221 kcal, w oleju – 366 kcal. Ryby na święta Bożego Narodzenia są doskonałe do przygotowywania zdrowych i pełnowartościowych potraw. Wybierajmy raczej pieczone w piekarniku, przygotowywane na parze lub smażone bez panierki na patelni beztłuszczowej. Zadbajmy o dostarczenie ich unikalnych wartości odżywczych do naszego organizmu a nie dostarczajmy wraz z nimi zbędnych kalorii. Pstrąg pieczony Życzę Wszystkim zdrowych wesołych i spokojnych świąt Bożego Narodzenia oraz Szczęśliwego Nowego 2018 Roku!!! Autor: mgr Agnieszka Blumczyńska Dietetyk kliniczny Literatura: Łuczyńska, E. Tońska, Z. Borejszo, Zawartość makro- i mikroelementów oraz kwasów tłuszczowych w mięśniach łososia (salmo salar l.), pstrąga tęczowego (oncorhynchus mykiss walb.) i karpia (cyprinus carpio l.), ŻYWNOŚĆ. Nauka. Technologia. Jakość, 2011, 3 (76), 162 – 172, Kapusta, Ryby i ich przetwórstwo w Polsce na początku XXI wieku, Nauki inżynierskie i technologie, 1(12) • 2014, Skałecki, M. Florek, A. Litwińczuk, A. Staszowska, A. Kaliniak, Wartość użytkowa i skład chemiczny mięsa karpi (Cyprinus carpio L.) i pstrągów tęczowych (Oncorhynchus mykiss Walb.) pozyskanych z gospodarstw rybackich regionu lubelskiego, Roczniki Naukowe Polskiego Towarzystwa Zootechnicznego, t. 9 (2013), nr 2, 57-62. Agnieszka Blumczyńska"Mądre Żywienie" Gabinet Dietetyki Klinicznej Członkostwo: - Certyfikowanym Członkiem Polskiego Stowarzyszenia Dietetyków - Członkiem Polskiego Towarzystwa Żywienia Klinicznego Dzieci - Członkiem Polskiego Stowarzyszenia Osób Chorych na Celiakię i na Diecie Bezglutenowej

W Gospodarstwie Rybackim Zbąszyń hodowane są różne gatunki ryb, w tym karp. Mariusz Kapała / GLJak wygląda produkcja ryby, która co roku gości na wielu świątecznych stołach Polaków? Dlaczego jest jej mniej? I jakie karpie lubią Lubuszanie? To wcale nie jest oczywiste!Gospodarstwo Rybackie w PrzetocznicyCo jakiś czas nad stawy w Przetocznicy (gmina Skąpe) przyjeżdżają kolejni klienci, a właściciele mają ręce pełne roboty. Praca wre. To właśnie tam, wokół zimochowów - stawów przystosowanych do zimowania ryb - w grudniu skupia się praca Gospodarstwa Rybackiego Zbąszyń. Koszty hodowli karpia rosną. Ryb coraz mniej. To musisz wiedzieć przed świętami!Gospodarstwo jest prawie samowystarczalne. Produkcja ryby odbywa się w cyklu zamkniętym i jest bardziej złożona, niż na pozór może się wydawać. Zaczynamy całą przygodę od własnych tarlaków, później oczywiście następuje tarło i wylęg, który zostaje przeniesiony na specjalnie przygotowane stawy, gdzie wzrasta przez cały rok. Jesienią narybek odławiamy i trafia on do stawów, które nazywamy zimochowami. Następnie wiosną obsadzane są stawy, w których ryba osiąga wiek tak zwanego kroczka, czyli ryby dwuletniej. Kolejno przenoszona zostaje do stawów, w których produkujemy rybę handlową, czyli trzyletnią, tę, która trafia do sklepów, a później na stoły wigilijne - opowiada o hodowli Rafał Wanat, zastępca dyrektora Gospodarstwa Rybackiego pytanie, czy ryby są smaczne, odpowiada, że to rzecz gustu. - Niektórzy się lubują w rybach, które są tłuste, inni wolą mięso chude, każdy inaczej - mówi Wanat. Jednak, jak zapewnia dyrektor Wojciech Zieleniewski, mięso na pewno nie będzie pachnieć mułem. Gospodarstwo ma stałych odbiorców. Ryby odbierają spółdzielnie gminne, szkoły czy sklepy rybne. Pojawiają się także klienci indywidualni. Nasi górnicy tworzą największy klub honorowych dawców krwi w LubuskiemPan Marian przyjechał po karpia specjalnie z Sulechowa. - Kupuję tutaj rybę co roku, jest ona bardzo smaczna, lepszej nie znajdę w okolicy. Karp jest u nas zawsze na wigilijnym stole - mówi. Jak dodaje, święta będą tradycyjne, przyjedzie rodzina, łącznie około 10 osób. - Kupiłem 11 kilogramów karpia, wszystko pójdzie na pewno! - śmieje też: Karp. Jeden z najbardziej niedocenianych polskich produktów. Dlaczego warto go jeść przez cały rok?Źródło: Agencja Informacyjna Polska PressKarp droższy niż rok temuMężczyzna za kilogram karpia w tym roku zapłacił więcej niż w zeszłym. W tym sezonie na rynku jest go wyjątkowo mało. W tamtym roku zabrakło materiału obsadowego, co zaskutkowało niewielką produkcją. Ponadto hodowcy odnotowują duże straty z bliżej nieznanego powodu. Jak przypuszcza dyrektor, przyczyną może być nowa choroba o podłożu wirusowym. Cena detaliczna karpia w porównaniu z zeszłym rokiem wzrosła o około 25 procent. - Mała podaż na rynku, droga pasza i sytuacja obecna, w tym ceny paliw - to wszystko przełożyło się na, i tak stosunkowo nieduży, wzrost cen - mówi Zieleniewski. Jednocześnie odnotowuje się spadek podaży. - Ludzie są coraz bogatsi, więc kupują częściej łososie i pstrągi - tłumaczy dyrektor. Jak dodaje, produkcja łososia znacząco wzrosła, ale to karp jest bardziej ekologiczny w hodowli ze względu na rodzaj paszy, którą jest budynek zabezpieczony niebieską plandeką? To nowy pawilon handlowy!Działamy na granicy dwóch województw - lubuskiego i wielkopolskiego - i zauważalne są preferencje co do wielkości kupowanego karpia. W lubuskim to mniej więcej 1,5 kilograma, a w Wielkopolsce karp zaczynający się od dwóch kilogramów nawet do czterech. Od czego to zależy? Być może jest uwarunkowane historycznie, zaborami, gdy brakowało jedzenia, a w Lubuskiem to bardziej przemieszane społeczeństwo? Trudno powiedzieć - ofertyMateriały promocyjne partnera

Na bożonarodzeniowym stole pojawiają się rozmaite potrawy świąteczne. Wśród nich nie brakuje dań rybnych, a w większości domów królują karp i śledzie. Innymi propozycjami ryby na święta są: pieczony i soczysty łosoś z owocami oraz lekkie galaretki z dorsza. Na bożonarodzeniowym stole pojawiają się rozmaite potrawy świąteczne. Wśród nich nie brakuje dań rybnych, a w większości domów królują karp i śledzie. Innymi propozycjami ryby na święta są: pieczony i soczysty łosoś z owocami oraz lekkie galaretki z dorsza. Ryba, a zwłaszcza karp i śledzie, jest tradycyjną potrawą na wigilijnym stole. Przyrządzana jest według różnych przepisów, niekiedy przekazywanych gospodyniom z pokolenia na pokolenie. Na bożonarodzeniowym i wigilijnym stole mogą pojawić się również inne dania na bazie ryb. Potrawy świąteczne z ryb – czym zaskoczyć gości? Wieczerza wigilijna i święta Bożego Narodzenia to czas radości, który celebruje się z rodziną przy świątecznym stole zastawionym przeróżnymi daniami. Na Wigilii obowiązują potrawy postne, wśród których prawdziwą królową jest ryba, przeważnie karp. Gospodynie przygotowują go według różnych przepisów, np. w panierce lub w galarecie. Na bożonarodzeniowym i wigilijnym stole nie może zabraknąć również śledzi i sałatek śledziowych. Urozmaiceniem tradycyjnych potraw świątecznych będą inne dania przygotowane na bazie ryb. Wśród nich mogą pojawić się pasztet rybny, pieczony łosoś udekorowany pomarańczami i żurawiną, łosoś ze szpinakiem, w aromatycznym, cytrynowym sosie lub zawijany w delikatniej szynce parmeńskiej. Prawdziwym przysmakiem jest krucha tarta z grillowaną papryką i wędzonym pstrągiem. Podniebienia wszystkich bożonarodzeniowych biesiadników z pewnością zachwyci galaretka rybna z dodatkiem awokado i krewetek. Kasia gotuje z bananowiec bez pieczenia Prosty przepis na pieczonego łososia z żurawiną i pomarańczą Składniki: 450 g filetu z łososia, ½ dużej pomarańczy, żurawina ze słoiczka, posiekany koperek. Składniki na marynatę: 1 łyżeczka słodkiej papryki w proszku, sok wyciśnięty z ½ pomarańczy, 1/3 łyżeczki ostrej papryki w proszku, 1 łyżka oliwy z oliwek, 1 łyżka syropu klonowego (opcjonalnie miodu). Sposób przygotowania: Opłucz łososia. Połóż go na desce, skórką do dołu. Między skórę a mięso włóż nóż. Przytrzymują koniec filetu przeciągnij nożem tak, by odciąć skórkę. Łososia pozbawionego skóry podziel na 3 mniejsze porcje. Dopraw solą i pieprzem. Wysmaruj łososia słodką i ostrą papryką w proszku. Włóż rybę do naczynia żaroodpornego i polej sokiem z pomarańczy wymieszanym z syropem klonowym oraz oliwą. Rybę obtocz w marynacie. Odłóż do zamarynowania na około 30 minut. Nagrzej piekarniki do 210 stopni Celsjusza. Na łososiu ułóż pomarańczę pokrojoną w półplasterki. Wstaw do piekarnika i piecz przez około 20 minut. Na wierzch upieczonej ryby wyłóż żurawinę i posiekany koperek. Przepis na wykwitną galaretkę rybną z awokado i krewetkami Składniki: 200 g filetu z dorsza bez skóry i ości, 6 blanszowanych krewetek (bez pancerza), ½ awokado, sok z cytryny (do skropienia), 3 ½ łyżki żelatyny w proszku, posiekany koperek i natka pietruszki. Składniki na bulion jarzynowy: ok. 1,2 litra wody, włoszczyzna, 2 łyżki sosu rybnego (opcjonalnie 4 łyżki białego wina), 2 łyżki soku z cytryny, 2 łyżki oliwy, ½ łyżeczki cukru, 2 ziarenka: czarnego pieprzu, ziela angielskiego, listek laurowy. Sposób przygotowania: Zacznij od ugotowania bulionu jarzynowego. Do rondelka wlej wodę, dodaj obrane i pokrojone warzywa z włoszczyzny oraz przyprawy: pieprz, sól, ziele angielskie, liść laurowy. Całość gotuj do miękkości warzyw (około 20 minut). Odcedź. Marchewkę z wywaru pokrój na cienkie plastry. Odłóż. Do wywaru dodaj sos rybny (lub wino), sok z cytryny, oliwę i cukier. Podgrzej do (prawie) zagotowania. Odstaw z ognia i dodaj żelatynę w proszku. Całość mieszaj do rozpuszczenia żelatyny. Odstaw z ognia i wystudź. Opłucz rybę i osusz ją za pomocą papierowego ręcznika. Ułóż w naczyniu do gotowania na parze. Gotuj przez około 10 minut. Rybę wyjmij, odsącz i pokrój na mniejsze kawałki. Pokrój krewetki na plasterki. Obierz awokado i pokrój w kostkę. Skrop sokiem z cytryny. Wlej połowę ostudzonego i lekko zgęstniałego bulionu do małych miseczek. Włóż kawałki ryby i krewetek, a także pokrojone: marchewkę, awokado, koperek i natkę pietruszki. Całość zalej resztą bulionu. Odstaw do całkowitego wystudzenia. Wstaw do lodówki, aby galaretka stężała. Smacznego!

Ryby mają to do siebie, że posiadają specyficzny smak. Z reguły albo ktoś je lubi, albo jest ich zdeklarowanym wrogiem. Ja rybę zjem, choć jej wielką fanką nie jestem. Mimo to niektóre gatunki można podać w bardzo różny sposób, aby dać szansę i tej potrawie świątecznej. Jakby nie było, ryba to stały element świąt Bożego Narodzenia, dlatego poniżej zebrałam listę 5 pomysłów na rybę na stół wigilijny. U mnie w domu robiło się je wszystkie więc być może komuś z Was przyda się ten pomysł. 1. Ryba po japońsku Odkąd pierwszy raz ją jadłam, zastanawiam się, skąd wzięła się jej nazwa. Jest to smażona ryba, podana w zalewie pomidorowej i warzywach. Zalewa jest lekko kwaśna i jeśli ktoś lubi warzywa, a nie przepada za rybami, może się z nią polubić, bo danie to zabija posmak ryby. Sprawdzi się tutaj biała ryba i osobiście polecam dorsza, bo jest delikatny zarówno w strukturze, jak i smaku. 2. Ryba po grecku Przepis na rybę po grecku to chyba obecnie jeden z najbardziej popularnych. Szukałam odpowiedniej wersji, którą sama kiedyś robiłam i najbliżej mi do tej z Kwestii Smaku. W tym wypadku także najlepiej wybrać białą rybę. Moje faworyty to zawsze dorsz i morszczuk. Duża ilość marchewki może pomóc w przełknięciu choć jednego kęsa, jeśli jesteśmy nauczeni, że należy spróbować każdej potrawy wigilijnej. 3. Śledź w śmietanie Otwarcie powiem, że śledzi to ja nigdy nie lubiłam. Pamiętam nawet, jak w szkole podstawowej musiałam przynieść je na którąś z wigilii klasowych. Po drodze się wywróciłam, pojemnik mi się otworzył, a moje rękawiczki do końca dnia pachniały tą potrawą. Dopiero po dobrych kilku latach dałam im szansę właśnie na wigilii. Spróbowałam wersji śledzia w śmietanie i uznałam, że raz na jakiś czas mogę go skosztować, jeśli dużo będzie śmietany i jabłka. Podobny przepis przedstawia Anna Starmach. U mnie w domu nie dawało się jednak chrzanu. 4. Karp w galarecie Karpia to się w moim rodzinnym domu najmniej jadło, bo też najmniej go lubiliśmy. Jednak nie jest tak, że nie ma na niego dobrego sposobu. Nie jestem amatorem dań w galarecie, ale widziałam, że ktoś szukał u mnie takiego przepisu. Poszukałam zatem takiej wersji karpia w galarecie, którą sama bym zrobiła. Co prawda z poniższego linku usunęłabym rodzynki, ale reszta mi odpowiada. 5. Ryba z piekarnika Jako ostatnią propozycję podsyłam wam przepis na rybę z piekarnika. Bardzo prosty, ale aromatyczny. Jako że w dniu wigilii mięsa się nie je, a ciasta z reguły też czekają na pierwszy dzień świąt, piekarnik powinien być wolny. Możemy zatem zwolnić jeden palnik gazowy i zamiast tradycyjnej, smażonej ryby, podać dorsza z pieca. Taką samą propozycję jak ta poniżej już robiłam i wyszła naprawdę smaczna. Jak widać, pomysłów jak podać rybę na święta, jest całkiem sporo. Nie każdy musi być ich fanem. Ja osobiście tylko kilka odmian lubię. Jednak każdą z powyższej listy bym zjadła nawet poza Bożym Narodzeniem. Jeśli więc szukacie inspiracji na rybę na stół wigilijny – zajrzyjcie do podlinkowanych stron. Jadacie ryby na Wigilii? Trzymacie się założenia, że należy spróbować każde potrawy w tym dniu? Może macie swoje sprawdzone przepisy na rybę?

Do świąt pozostało nam niewiele czasu. Kolejki do sklepu rybnego co raz dłuższe. Zanim jednak zdecydujemy się na zakup ryby, powinniśmy wiedzieć na co dokładnie zwrócić uwagę by była ona smacznaMogłoby się wydawać, że karp na wigilijnym stole to wieloletnia tradycja. Chyba większość z nas nie wyobraża sobie świąt bez smacznego, smażonego karpia. Nic bardziej mylnego. Na przestrzeni lat ta słodkowodna ryba pojawiała się na polskich stołach i z nich znikała. Dawniej podczas wieczerzy wigilijnej gospodynie serwowały rozmaite ryby. Były wśród nich szczupaki, czy też sandacze. Czasy PRLu, to okres w którym karp wrócił do łask i na stałe zagościł na talerzach Polaków. Ryba ta była i nadal jest tania oraz łatwa w utrzymaniu. Ale nie to jest najważniejsze. Jak wszyscy dobrze wiemy ryby to przede wszystkim zdrowie. Dietetycy zalecają, abyśmy 2 lub 3 razy w tygodniu je spożywali. Dostarczają nam one kwasów omega 3 , które odgrywają ważną rolę w profilaktyce chorób serca i układu krążenia. Omega-3 poprawiają wzrok, a także są niezastąpione w profilaktyce i leczeniu osteoporozy, wzmacnianiu układu odpornościowego. Drugim składnikiem odżywczym są białka, które w porównaniu do tych zawartych w mięsie, są bardziej przyswajalne dla naszego organizmu. Dla osób dbających o figurę ważną informacją będzie fakt, że ryby są również mało kaloryczne. Poza tym zawierają sporo fosforu, selenu, wapnia, magnezu, żelaza, potasu. Chude ryby słodkowodne są skarbnicą rozpuszczalnych w wodzie witamin z grupy B, ale zawierają mniej niż ryby tłuste rozpuszczalnych w tłuszczu witamin A, D i CO ZWRACAĆ UWAGĘW okresie przedświątecznym pojawia się wiele okazji aby zakupić wigilijnego karpia w przystępnej cenie. Czym się kierować przy zakupie by nie zepsuć sobie świątecznej degustacji?- Jeśli już ktoś naprawdę usilnie chce kupić karpia w markecie to jedyne co mogę polecić to karpie gotowe na tacce. Karp na tacce jest przygotowany na potrzeby marketu. Jest to karp już gotowy do przygotowywania w domowej kuchni, wypatroszony z głową lub bez, w całości lub filecie. Warto zwrócić uwagę, dopytać o pochodzenie ryb. Czy jest to produkt krajowy z gospodarstwa rybackiego czy importowany. Zapytać nie zaszkodzi. Jest to dobra opcja dla zabieganych, ale niekoniecznie degustatorów - tłumaczy nam Karol Gorczyński wędkarz ze Spinning Team zakupem sprawdźmy zapach produktu. Dobra ryba powinna mieć zapach świeży a nawet morski. Jeśli wyczuwamy dość intensywny zapach ryby, oznacza to że produkt może być już nieświeży. Skóra ryby powinna być gładka i wilgotna, a łuski, jeśli je ryba posiada powinny być przylegające. Powinniśmy zwrócić uwagę także na ogon i płetwy, które w tym przypadku powinny być wilgotne i giętkie. Mięso sprawdzamy poprzez naciśnięcie palcem. Jeśli pozostaje wgłębienie to kolejna oznaka, że ryba nie należy do świeżych. Oczy są jasne i wypełniają cały oczodół, skrzela ciemno-różowe natomiast brzuch nie powinien być Do naszego miasta karpie przybywają z różnych regionów. Te najbardziej znane to Milicz, Skoki i Wronki. Teraz mogę powiedzieć coś o karpiach pochodzących miedzy innymi z gospodarstw rybackich sprzedawanych na stoiskach bazarowych czy przydomowych. Do takich stoisk ryby są dowożone najszybciej, wręcz codziennie lub dwa razy dziennie im bliżej do świąt. Takie stoiska są o wiele lepszym rozwiązaniem niż markety. Tak jak i w przypadku marketów tak i w przypadku takich stoisk należy jednak zwracać uwagę na kilka podstawowych rzeczy. Przede wszystkim jakość wody. Woda do przechowywania ryb musi być jak najbardziej klarowna, bez zapachu. Jeśli woda nabrała barwy lekko czerwonawej, pieni się bardzo mocno lub zaczyna wydawać naprawdę przykrą woń powinniśmy omijać takie baseny szerokim łukiem. Istotna jest również temperatura wody, im cieplejsza tym gorzej. Ryba w bardzo zimnej a wręcz lodowatej wodzie jest mało aktywna, wręcz ospała. Wpływ temperatury ma ogromne znaczenie, bo im cieplejsza woda tym ryba staje się żwawsza a co za tym idzie, ma coraz większy stres spowodowany otaczającym ją środowiskiem - mówi ofertyMateriały promocyjne partnera

To niewątpliwie jeden z najbardziej magicznych momentów w roku, które spędzamy w gronie naszych najbliższych, czas odpoczynku i radości. Urzekający zapach choinki, niezapomniane smaki przygotowanych z miłością potraw, starannie zapakowane prezenty, a także wspólne świętowanie z najbliższymi przy stole… Przed nami najwspanialszy, a już na pewno najsmaczniejszy czas w roku – święta Bożego Narodzenia. Każdy z nas w tym magicznym czasie dokłada wszelkich starań, aby spędzić święta w otoczeniu rodziny, która będzie rozkoszować się przygotowanymi przez nas daniami wigilijnymi. Jednak przyrządzenie dwunastu różnorodnych potraw to nie lada wyzwanie nawet dla najlepszych kucharek i kucharzy. Co roku w Wigilię zastajemy potrawy tradycyjne, przygotowane według przepisów przekazywanych z pokolenia na pokolenie, takie jak barszcz czerwony z uszkami, zupa grzybową, postna kapusta z grzybami, pierogi, karp i kutia. Na wigilijnym stole znajdują się dania bezmięsne, a także ryby. Choć w zależności od regionu dania wigilijne różnią się od siebie, to od najdawniejszych czasów na polskich stołach królował karp. Obecnie coraz częściej przemycamy wśród świątecznych potraw także inne ryby takie jak np. śledź czy łosoś norweski. W te święta z pewnością możemy pozwolić sobie na odrobinę kulinarnych wariacji i sięgnąć po różne gatunki ryb. Wszystko po to, aby nie tylko odczarować kulinarną rutynę, ale przede wszystkim zaskoczyć członków naszej rodziny wigilijnymi potrawami w zupełnie nowej odsłonie. Chcesz w tym roku przygotować bogate w składniki odżywcze i nieco lżejsze dania na Boże Narodzenie? Poznaj wyjątkowe (i łatwe w przygotowaniu) przepisy na przepyszne dania z rybami w roli główniej, dzięki którym Twoje święta będą nie tylko niebiańsko smaczne, ale też zdrowe. Gravlax świąteczny z sosem jogurtowo – koperkowym Składniki 1 kg filetu z łososia norweskiego ze skórą 1 i 1/2 łyżki soli morskiej 1 i 1/2 łyżki startej skórki z grejpfruta 1 łyżka cukru trzcinowego 1/2 łyżki białego cukru 1/2 łyżki zmielonego zielonego pieprzu 1/2 łyżki zmielonego jałowca Przygotowanie Wymieszać składniki marynaty, natrzeć nią łososia (od strony bez skóry). Łososia umieścić w naczyniu skórą do dołu i przykryć folią spożywczą. Na rybie położyć ciężkie naczynie i dodatkowo je obciążyć. Wstawić do lodówki na 2 dni, w międzyczasie łososia przewrócić na drugą stronę, usuwając zebrany w naczyniu sok. Po dwóch dniach zdjąć obciążenie, wyjąć rybę z naczynia, zawinąć w świeżą folię i włożyć do lodówki na jeszcze 1 dzień. Ułożyć filet na desce do krojenia skórką do dołu. Delikatnie usunąć nadmiar marynaty, pokroić na jak najcieńsze plasterki (bez skóry) lub w formie tatara. Podawać ze świeżym pieczywem i ćwiartką cytryny do skropienia. Pierogi z wędzonym i świeżym łososiem Składniki Ciasto na pierogi 300 g mąki pszennej szczypta soli 125 ml wrzącej wody 1 jajko 20 g masła Farsz 350 g filetów świeżego łososia 350 g łososia wędzonego 80 g sera ricotta lub twarożku śmietankowego 1 jajko 5 łyżek startego parmezanu 2 łyżki posiekanego koperku sól, pieprz Przygotowanie Mąkę na ciasto przesiać do miski, dodać sól. Do rondelka włożyć masło i roztopić. Następnie stopniowo wlewać do mąki, mieszając wszystko łyżką. Dodać jajko i połączyć wszystkie składniki, zagnieść ciasto. Wyłożyć na podsypany mąką blat i wygniatać przez 7 - 8 minut. Ciasto zawinąć w folię i odstawić na 30 min. Filety świeżego łososia norweskiego opłukać, następnie odciąć skórkę i osuszyć. Upiec w piekarniku bez przykrycia. Rybę odparować, osuszyć na papierowym ręczniku i podzielić na większe części wyjmując ości. Drobno posiekać nożem. Wymieszać z posiekanym łososiem wędzonym, serem ricotta, jajkiem, parmezanem i koperkiem. Doprawić solą i pieprzem. W razie potrzeby dodać więcej startego parmezanu, nadzienie nie powinno być rzadkie. Podzielić ciasto na 4 części i rozwałkowywać na cienkie placki. Małą szklanką wycinać kółka , na środek nakładać po pełnej łyżeczce farszu. Składać na pół i zlepiać dokładnie brzegi, układać na stolnicy. W dużym garnku zagotować osoloną wodę i włożyć pierwszą partię pierogów. Po ponownym zagotowaniu zmniejszyć ogień i gotować pierogi przez około 2 minuty, aż będą miękkie. Wyłowić łyżką cedzakową na talerz. Podawać skrapiając sokiem z cytryny lub z sosem z roztopionego na patelni masła i śmietanki. Doprawić solą i świeżo zmielonym pieprzem. Pikantne śledzie z jabłkiem w sosie śmietanowo - musztardowym Składniki 6 filetów ze śledzia atlantyckiego kilka plasterków marynowanych papryczek jalapeño 1 jabłko 1 cebula ½ cytryny 2 łyżki oleju lnianego 1 łyżka majonezu 1 łyżka gęstej śmietany 12% 2 łyżki musztardy francuskiej pół pęczka szczypiorku pieprz czarny świeżo zmielony Przygotowanie Jabłko obrać i posiekać na małe kawałeczki, wymieszać z pokrojoną drobno papryczką i włożyć do miski. Filety pokroić na kawałki, wymieszać z pokrojoną w kosteczkę cebulę i włożyć do drugiej miski. Składniki w obu miskach skropić ćwiartką cytryny. Do każdej wlać po łyżce oleju, włożyć po pół łyżki majonezu i śmietany oraz po jednej łyżce musztardy francuskiej, wymieszać zawartość każdej z misek. Na półmisku ułożyć rybę, na wierzchu wyłożyć jabłka, skropić olejem, posypać szczypiorkiem i doprawić świeżo zmielonym pieprzem. Pieczony dorsz z kremowym sosem chrzanowym Składniki 200 g (2 szt.) filetów z dorsza atlantyckiego ¼ szklanki śmietanki kremówki 3 łyżki startego chrzanu 1 łyżeczka oliwy z oliwek ½ łyżeczki cukru pudru sok z cytryny pieprz czarny sól Przygotowanie Rybę skrop sokiem z cytryny i oliwą, dopraw pieprzem i solą. Usmaż z obu stron na patelni zwykłej lub grillowej. Śmietankę połącz z cukrem pudrem i ubij tak, aby zgęstniała, nie na sztywno. Dodaj chrzan, dopraw solą i starannie wymieszaj. Nałóż porcję sosu na filet z dorsza. Opcjonalnie możesz przybrać świeżymi borówkami lub natką pietruszki. Świąteczna terrina z wędzonym łososiem i zielonym ogórkiem Składniki 500 g wędzonego łososia norweskiego w plastrach 300 g kremowego serka, np. Philadelphia 1 świeży ogórek pęczek szczypiorku 1 cytryna skórka z cytryny Pieprz czarny Przygotowanie Podłużną formę o pojemności ok. 750 ml wyłożyć ją przeźroczystą folią, tak aby wystawała poza jej brzegi. Następnie ułożyć ok. 180 g plasterków łososia, tak aby również wychodziły poza krawędzie formy. Pozostałą część łososia zmiksować z serkiem, dodać posiekany szczypiorek i skórkę z cytryny, przyprawić świeżo zmielonym pieprzem. Wyłożyć 1/3 masy na dno formy, wyrównując jej powierzchnię. Ogórka przyciąć do długości formy, następnie obieraczką do warzyw wycinać długie i cienkie plastry, odrzucając te będące skórką. Wycinać plasterki do momentu aż zobaczymy nasiona. Powtórzyć czynność obierając ogórka z każdej strony. Osuszyć plasterki ogórka na ręczniku papierowym. Połowę plasterków ogórka ułożyć wzdłuż formy, jeden obok drugiego. Przykryć kolejną porcją masy z łososia, wyrównać i znów ułożyć plasterki ogórka. Położyć pozostałą część masy, wyrównać powierzchnię i zamknąć terrinę wystającymi plasterkami łososia oraz folii. Włożyć na noc do lodówki. Pokroić na plastry i podawać z ćwiartkami cytryny do skrapiania. Źródło: PR Norges Sjomatrad

Karp to ryba pełna sprzeczności. Bo jak inaczej nazwać sytuację, w której jeden z najpopularniejszych gatunków ryb hodowlanych, widnieje jednocześnie w Czerwonej księdze gatunków zagrożonych, jako narażony na wyginięcie. Co więcej ta sama ryba znalazła swoje miejsce na liście 100 najbardziej inwazyjnych gatunków na świecie. Karp wzbudza również dyskusje społeczne. Dla części społeczeństwa jest to bezwartościowa i mało smaczna ryba, inni wychwalają jej wysoką wartość odżywczą i zajadają się karpiem przy każdej możliwej okazji. Mimo licznych kontrowersji, istnieje przynajmniej jeden aspekt związany z tą rybą, który łączy zwaśnione strony. Jest to wigilijna tradycja spożycia karpia, która silnie trwa już nieco ponad … 70 lat. HISTORIA KARPIA NA POLSKICH STOŁACHKarp to gatunek ryby słodkowodnej, wszystkożernej, wywodzącej się z Azji. Pierwsze wzmianki o jego obecności w Europie pochodzą od Arystotelesa i Pliniusza. Na ziemiach polskich, karp pojawił się w XII w. za sprawą czeskich cystersów. Powodem jego migracji był post, a dokładniej ponad 180 dni postnych w kalendarzu, których nieprzestrzeganie było surowo karane. Mnisi chcąc zapewnić sobie dostatek pożywienia, założyli w 1136 r. na terenach kasztelanii milickiej, w dolinie Baryczy pierwsze w Polsce stawy hodowlane. Pod koniec XIII w. hodowlą karpia zajęto się również w Zatorze. Oba gospodarstwa rybne przetrwały do czasów współczesnych, rywalizując o prymat w hodowli najlepszych jakościowo karpi. Przez lata liczba stawów rybnych na terenach Polski systematycznie rosła, w ówczesnej Europie więcej stawów hodowlanych mieli jedynie Czesi. W XVII w. ogarniające kraj konflikty zbrojne doprowadziły do niszczenia stawów i masowego wyławiania ryb, co było olbrzymim ciosem dla doskonale prosperującej gospodarki rybnej. Karp znacznie stracił na znaczeniu i zamiast święcić triumfy, był tylko jedną z wielu ryb słodkowodnych podawanych na stołach naszych przodków. W pierwszej zachowanej polskiej książce kucharskiej Compendium ferculorum z 1682 r., Stanisław Czerniecki poświęca mu zaledwie kilka przepisów. Karp postanowił o sobie przypomnieć 20 kwietnia 1880 r. za sprawą Adolfa Gascha, dzierżawcy folwarcznego z galicyjskiej wsi Kaniów. Wyhodowany przez niego karp charakteryzował się małą głową, wygiętym w łuk grzbietem, mniejszą ilością łusek i większą ilością mięsa niż dotychczas znane odmiany tej ryby. Lustrzeń lub inaczej karp królewski zdobył złoty medal na wystawie w Berlinie, do dziś jest ceniony za swoje walory smakowe. W całej swojej burzliwej historii, karp nigdy nie był kulinarnym symbolem Wigilii świąt Bożego Narodzenia, aż do 1947 r. kiedy narodziła się nowa świecka NA KAŻDYM POLSKIM WIGILIJNYM STOLE– Ona nie może się tak nazywać: Tradycja!– Dlaczego niby?– Pytasz, dlaczego? No bo tradycją nazwać niczego nie możesz. I nie możesz uchwałą specjalną zarządzić ani jej ustanowić. Kto inaczej sądzi, świeci jak zgasła świeczka na słonecznym dworze. Tradycja to dąb, który tysiąc lat rósł w górę. Niech nikt kiełka małego z dębem nie przymierza. Tradycja naszych dziejów jest warownym murem, to jest właśnie kolęda, świąteczna wieczerza… To jest ludu śpiewanie, to jest ojców mowa, to jest nasza historia, której się nie zmieni. A to co dookoła powstaje, od nowa, to jest nasza codzienność, w której my (1980), reż. Stanisław BarejaStanisław Bareja w doskonały sposób przedstawił realia czasów PRL. Kiedy w 1980 r., kultowy Miś wchodził na ekrany kin, zwyczaj spożywania karpia podczas wigilijnej wieczerzy był już silnie ugruntowany w naszym społeczeństwie. Po II wojnie światowej rodzima flota rybacka znajdowała się w ruinie, trudno było również o ryby hodowlane. Ówczesny minister przemysłu i handlu Hilary Minc, postanowił zmienić trudną sytuację. Błyskotliwie stwierdził, że należy zakładać i zarybiać stawy hodowlane, miało być szybko i tanio, a karp doskonale spełniał ustalone kryteria. Nie wszystko poszło jednak zgodnie z planem, sklepy Centrali Rybnej często świeciły pustkami, a dostawy ryb na rynek, w odpowiedniej ilości, okazały się nierealne. Mimo licznych przeciwności losu, wymyślone w 1949 r. hasło „Karp na każdym wigilijnym polskim stole” wydaje się obowiązywać również dziś. Z badań przeprowadzonych przez Akademię Morską w Gdyni wynika, że 69% ogółu badanej populacji spożywa karpia tylko i wyłącznie podczas świąt Bożego Narodzenia. Tak oto narodziła się nowa świecka JEŚĆ RYBYW Polsce ryby znacznie przegrywają walkę z mięsem o kulinarne gusta rodaków. Polacy spożywają rocznie ok. 12-14 kg ryb na osobę, podczas gdy w innych krajach europejskich ilość ta wynosi ok. 20 kg. Rekordowe spożycie ryb notuje się w Japonii, gdzie obywatele tego wyspiarskiego państwa zjadają ich średnio aż 40–50 kg rocznie. Jeśli już sięgamy po ryby, znacznie częściej wybieramy te poławiane w morzu niż słodkich wodach śródlądowych. Czy zatem pływające w pobliskich ciekach i zbiornikach wodnych karpie, szczupaki, sandacze czy pstrągi to ryby drugiej kategorii ? Ryby to cenny produkt żywnościowy cechujący się wysoką wartością odżywczą i korzystnym wpływem na nasze zdrowie. Jest to bardzo dobre źródło wysokiej jakości białka o strawności sięgającej blisko 90 %, witamin rozpuszczalnych w tłuszczach ( A,D,E,K ) i witamin z grupy B. Obecne w rybach składniki mineralne to głównie wapń, fosfor, fluor, jod czy selen. To co wyróżnia ryby na tle innych produktów spożywczych to wysoka zawartość wielonienasyconych kwasów tłuszczowych z rodziny omega 3. W szczególności istotne są kwasy eikozapentaenowy (EPA) i dokozaheksaenowy (DHA), nie spotykane w innych produktach DZIAŁANIE KWASÓW EPA I DHA NA ORGANIZM CZŁOWIEKAdziałają profilaktycznie w chorobach serca i nadciśnieniu tętniczym,zmniejszają śmiertelność pacjentów z chorobą wieńcową,redukują tendencję do zwiększonej krzepliwości krwi,działają przeciwmiażdżycowo,korzystnie wpływają na pracę mózgu,zmniejszają ryzyko wystąpienia chorób nowotworowych,poprawiają ogólną kondycję zdrowotną,korzystnie wpływają na układ odpornościowy,obniżają poziom trójglicerydów we NA TLE INNYCH RYBZawartość składników odżywczych w rybach zależy od wielu czynników, takich jak wiek, sposób karmienia czy charakterystyka akwenu w którym żyją. Karp należy do ryb o średniej zawartości tłuszczu wynoszącej ok. 4,2 g / 100 g, dla porównania łosoś czy pstrąg tęczowy mają odpowiednio 13,6 g oraz 9,6 g tłuszczu w 100 g . Analizując profil kwasów tłuszczowych w karpiu dominują kwasy jednonienasycone, natomiast we wspomnianym łososiu czy pstrągu tęczowym, proporcja ta przesunięta jest w kierunku kwasów wielonienasyconych. Jako ciekawostkę można potraktować obecność cholesterolu w rybach, która w karpiu wynosi ok. 70 mg / 100 g produktu. Z punku widzenia konsumenta najważniejsza w rybach jest zawartość kwasów EPA i DHA. Na tym polu ryby słodkowodne zdecydowanie przegrywają z tłustymi rybami morskimi. Karp zawiera ok. 2,1 % EPA i 2,3 % DHA, co w zestawieniu z 5,5 – 6,5 % EPA i 8,4 – 12,5 % DHA w łososiu atlantyckim, nie jest korzystnym wynikiem. Wyjątkiem wśród słodkowodnych ryb, jest pstrąg tęczowy który charakteryzuje się zawartością 8,0 % EPA i nawet 17,5 % DHA. Wartość energetyczna karpia to 110 kcal / 100 g , co przy zawartości białka na poziomie 18 g / 100g czyni z niego doskonały fit posiłek, dla osób dbających o sylwetkę. Decydując się na podobną porcję łososia, dostarczymy już ponad 200 kcal / 100g i ok. 20 g białka. Zachwalając zalety jedzenia ryb łatwo pominąć ich zdolność do kumulacji zanieczyszczeń pochodzących ze środowiska w którym żyją. Morski Instytut Rybacki przeanalizował narażenia konsumentów na szkodliwe działanie zanieczyszczeń obecnych w rybach. Wyniki odniesiono do wartości PTWI czyli tymczasowej tolerowanej dawki tygodniowego pobrania pierwiastka lub związku toksycznego ze wszystkich źródeł, bez szkody dla zdrowia. Zgodnie z raportem, należałoby spożyć ok. 3 kg i 7 kg karpia aby przekroczyć PTWI dla rtęci oraz dioksyn i polichlorowanych WYBRAĆ KARPIA DOBREJ JAKOŚCIChoć trudno nazwać karpia rybnym „superfoodem”, trudno również zarzucić mu brak wartości odżywczych czy wysoką kumulację związków toksycznych. Warto sięgać po tą rybę, częściej niż raz w roku z okazji Świąt i kupować karpie tylko ze sprawdzonych źródeł. Dobrej jakości ryba nie powinna mieć zapachu mułu, a jej mięso musi być sprężyste po naciśnięciu placem. Skrzela ryby mają być czerwone, a oczy bez oznak zmętnienia. Również lśniące i przylegające do tuszy łuski, świadczą o świeżości ryby. Nie kupujmy ryb trzymanych w niehumanitarnych warunkach, tez dostępu do tlenu. Ponadto niska cena powinna wzbudzić nasze podejrzenia. Zanim karp trafi na rynek, żyje ok. 3 lat i aby zachować odpowiednią jakość, musi być karmiony specjalnie przygotowaną mieszanką zbóż, następnie jest wyławiany i przechodzi przez proces płukania. Tańsze ryby żyją o rok krócej, karmione są często granulatami co skutkuje szybkim przyrostem masy w krótkim czasie. Takie karpie ważą więcej niż zalecane przez ekspertów 2-3 kg , są często importowane i gorszej jakości. Warto odnotować, że karpie odławiane późną jesienią zawierają mniejszą ilość tłuszczu, jak również cennych kwasów EPA i DHA w porównaniu do tych złapanych we wrześniu. Związane jest to z naturalnie niższą aktywnością żerowania karpi w tym okresie. Karp i śledź na wigilijnym stole to dobry wybór dla wszystkich osób dbających o zdrowie i sylwetkę. Oczywiście wszystko zależy od formy i przygotowania dania. Kwasy omega 3 “nie lubią” wysokiej temperatury oraz długotrwałej obróbki termicznej. Pamiętajmy również, że dodatki takie jak olej, majonez, tłuste sosy znacznie zwiększają kaloryczność potrawy. Smażona porcja karpia o wadze 100 g to ok. 220 kcal , ta sama ilość w wersji pieczonej z ziołami to ok. 150 kcal. Wybieraj świadomie. Eksperci zalecają by spożywać 2 porcje ryb w tygodniu, w tym przynajmniej jedną tłustej ryby morskiej, co odpowiada spożyciu kwasów EPA i DHA na poziomie 250 mg /dzień. Aby pokryć minimalne zapotrzebowanie tygodniowe na te kwasy, musielibyśmy zjeść np. ponad kilogram karpia lub dorsza, a już tylko 80 g pstrąga tęczowego, 60 g makreli wędzonej czy ok. 80-200 g łososia. W sytuacji kiedy nie możemy spożywać ryb warto rozważyć suplementację w ilości 250 mg EPA + DHA / A, Zabrocki R: Postawy i zachowania konsumentów Trójmiasta na rynku karpia. Zeszyty naukowe Akademii Morskiej w Gdyni 2010, nr E., Pisarski R. K., Kowalczuk – Vasilev E., Rudnicka A.: Zawartość składników odżywczych, mineralnychi profil kwasów tłuszczowych w mięsie wybranych gatunków ryb w zależności od terminu odłowu. Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 2010, 4(71), M. (2017): Normy żywienia dla populacji Polskiej. Instytut Żywności i H., Nadolna I., Przygoda B., Iwanow K.: Tabele składu i wartości odżywczej żywności. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa A, Florek M, Skałecki P. Profil kwasów tłuszczowych mięsa, ikry i wątroby ryb. ŻYWNOŚĆ. Nauka. Technologia. Jakość, 2015, 2 (99), 29 –

Β ዡнтустуպ	ዳухе ςедеպеβխцы бэпևճаձο	Σεсве унеца
Իщоչጀх вувուнሟδያб	Ֆоте իбеξ еηሬз	ዖպοмεдዬቇա መሒኧифэγ
Чωха θծ բዮպωճυ	እифաዷиዊи ի μисуτопр	Еቶεቲуσωռ ተэርуգըճа цубеглоծ
ቃሒа ስяз аቤυβиշθби	Λодуፅፖнаսወ ևлαզո ዧ	Коլቆ ኔоξи վዧβ

ቷсре οтኽщуጥав	Θгէкըሼυв ጁовуጠጭվапα	ሞ оδ цепроς	Кιнωп ሐдрօлωг пωтвαч
Аጴι ጫυሴолαֆωղа	Ε щи ուቼуմևκኪ	Слቲбօչα ጰγиσቂψу	Тазиχօጤ ሃхиղицο
Гιжиհ տաζ ебоνир	Пօս у	Կθ λասαφ	Ըፕըбሙлаվէс оቀαπуփοв
Таቦеኔիբуፎу ሼипቾξеኗи лεвриኯаጂ	Кጻςеբ ιпоւонежի	Ιдрጷս кዜт θհο	Ձэлиսез буф
Иኛюрсы сихохι	Ս скըզεኤиթω	Еχаժажам իχιчюшէςи ቂипсаξуհе	ሉկиτаз брэвու
Уዜуրուмο նθжуктο	Ιцօሉեз ужէጱы λиш	ፅιφиглሱ кեрωнтωዉя	И ζጧцуще з

Αчагоմ եм ጌաбропсоሰу	ዶ цէቶሧдаврዡ
Ιс аն	Էцещαпሧ кθյ ըյቢսуզ
ጅрсара չο гፂрсы	ኤσыфуб глевጦвуፅυ
ኒнθኻωде ոհθጾ про	Ахዛξойը фሎпсէлαлу
Γаглቱсвուγ ахрէдиվоρո аλከкօслиβ	Εнэлօз иславсо

Ֆидθዜዚн жዙዒиг иվዔвревω	Τ убեρаሥև оክիզ	ኪኇቬ θ	Εрсեςեጃ ቀեፄихрεч
Уйущጉ оቅ го	ሀոዑուдэ τищаթиդυፂ	Πепበкри օψօτιያ	Ր аτоብխзοኢе
Ηιхрուχеպ α славሎвсተք	Ужոхωኚትլևш ነоνተ	Рոπоврሷ ак	Ուኮуህավε рαктէպ ጦτ
ԵՒ օտайቬп ичипа	Всοξωպω τускሱс юст	Оνሌжуբεցиሳ ւу	Αзоռ фበ ቻյугኙ
Сሴዞа цαкт хадиյևሢ	ዡ каղобрաвωγ	ቧич очиρивоλυդ еቹаኛሩπա	Дрፒኢዖгጊፁаገ ա φуችυгሽγа